Sisterdark / Сястра-Цемра

– - Ты што, не зразуме?
– рану Жыхар.
– - Вал адгэтуль!

– - Цха, я сказа, -- кну Лёня, Жыхар адразу ж сумеся адступ.

Лёня выцягну руку з кшэн, я сцепанулася, убачышы яго руцэ штосьц накштат заточк. Звычайны хрургчны скальпель з тронкам, абматаным дзеля зручнасц сняй заляцыйнай стужкай. Падступная зброя - яе лёгка схаваць у далон, а кароткм лязом можна пакроць чалавеку твар на лахманы, альбо перарэзаць глотку.

– - А я цябе ведаю, -- прагавары Лёня, разглядаючы заточку.
– - Ты Неруш Цмфей, з Шачэнк. З мамачкай жывеш. Нумар дома не памятаю. Але знойдзем.

Цмка пацсну плячыма.

– - што? Я таксама цябе ведаю. Ты што сказаць-то хаце, Захар?

– - Дзе ты жывеш, я курсе, -- патары Лёня.
– кал мамачка твая са змены вяртаецца, я таксама курсе. Ля дзвярэй яе сустрэну. куртку тваю, усю скрываленую, ёй пакажу. Вось здзвцца.

Жыхар хмыкну.

– - Лёня, аблажаешся, - сказа спакойна Цмка.
– - Гэта часам не ты сарцры школьным вешася? Тады яшчэ машына з дурк прыязджала. Потым з таго ржала ся школа, бо Захар нават павесцца толкам не можа. Сцзорыкам яшчэ палохае, блн. Чыкацла недароблены.

Тут варта было б напсаць 'запанавала моглкавая цшыня', але цшын не атрымалася, бо над стойкай ро тэлевзар. Там пачалася рэкламная паза, мужык у пнжаку прапанова унверсальную нарэзку са зменным лёзам - патэлефануй зараз атрымай знжку!

– - Ты што сказа?
– спыта Лёня. Ён ускну руку прыцсну скальпель да Цмкавай шчак.
– А хочаш, я табе зараз вока выражу? Хочаш?

– - Прыбяры нож, прыдурак, -- сказа Цмка .
– У вар'ятню захаце?

– - Гэй, вы што там робце?
– крыкнула буфетчыца.

Западозрышы нядобрае, яна прыцшыла гучнасць тэлевзара перахллася цераз стойку.

– - Захар, давай не тут, -- прагугняв Жыхар.

Лёня трыма лязо ла Цмкавага твару, рука яго дрыжэла. Ён выгляда па-ранейшаму абыякавым, але аблчча яго збялела, я адчувала, што ён ледзьве стрымлваецца, каб не садзць скальпель Цмку вока.

– - Так, Арцём! Я званю млцыю!
– абвясцла буфетчыца.

– - Ладна, -- прагавары Лёня.

Ён схава заточку кшэнь падняся на ног. раптам, з размаху, засадз кулаком Цмку нос.

– - Жыв пакуль што, -- сказа Лёня.-- Кал сустрэну без сведак, я цябе кончу. Жыхар, пайшл!

Ён накравася да выхаду, а Жыхар таропка, на пасагнутых, паклыпа следам.

Потым Цмка сядзе на прыступках кавярн, яго з носа ллася кро, а я завхалася побач, падаючы яму насок папяровыя сурвэтк.

– - дано яны цябе дастаюць?
– пацкався Цмка, зацскаючы нос сурвэткай.

– - Дано, -- прызналася я.
– Абрыдла жо.

– - ты мачала. Тая, чаму ты мачала? Я б з м пагутары.

– - як бы ты з м пагутары? Як?!
– крыкнула я з прыкрасцю.
– Ты х бачы, яны ж на галаву шыбанутыя, абодва. Яны ж сло не разумеюць.

Цмка цягну носам паветра закну галаву, каб спынць кро.

– - Значыць, трэба размаляць так, каб нават яны зразумел.

– - Цмка, я цябе прашу, -- сказала я мольна.
– Я неяк сама разбяруся. Не звязвайся з м! Абяцаеш?

– - Ну добра, добра. Абяцаю. Не хвалюйся, -- адказа Цмка.

Крывацёк незабаве суняся, але Цмкава куртка швэдар был пазалваныя крывёй, такм выглядзе ён не хаце вяртацца дадому, каб не перапалохаць цёцю Тоню. Тады я павяла яго да сабе 'блок'. Ён чака на кухн, пакуль я адшаровала ваннай яго скрываленую вопратку. Потым мне захацелася пачаставаць яго кавай. Франц-Адамыч надоечы пёр маме падарунак - кольк паковак араматызаванага кававага зерня з водарам ванл, цынамону шакаладу. Але спачатку зерне трэба было змалоць, я, паразважашы, прыгадала, што дзесьц на шафе мусць быць кававы млынок, якм не карыстался, напэна, ужо гадо дзесяць.

Прыставшы да шафы зэдлк, я пачала шукаць млынок. Заважыла я яго амаль адразу, памж пабтай вазай грляндай. Пацягнушыся за млынком, я зачапла локцем маленькую шкляную бутэлечку, якая пакацлася да краю шафы, бахнулася на падлогу разляцелася на аскепк. Мне здалося, што пад столлю пранёсся лёгк паве, ад якога загайдался нтк павуцння, пако запахла азонам, як пасля навальнцы. Але я не надала гэтаму значэння. Выкдваючы аскепк сметнцу, я заважыла на корку бутэлечк дзны знак, нбыта выдрапаны кончыкам голк -- стылзаваная пентаграма з няроным промням, а сярэдзне штосьц накшталт вока з вузкай кацнай зрэнкай. Мне чамусьц здалося, што гэты знак я калсьц надрапала сама, падчас дзцячай гульн, тольк я няк не магла прыгадаць, што гэта была за гульня.

Я выцерла пыл з млынка дога малола каву, змешваючы зерне з розным водарам. Як выявлася, гэта надзвычай прыемны занятак - малоць кававае зерне на ручным млынку. Потым я зварыла поны рондлк кавы, мы пл яе з печывам кавалачкам сыру. За вокнам пачало шарэць, але святло я не ключала. Замест гэтага я запалла тонкую васковую свечку, якую мама прынесла з царквы. Мгце чырванаваты агеньчык, кватэра понлася водарам гарачага воску, кавы, ванл, цынамону шакаладу, мне было так добра спакойна, як не было жо вельм дано. наступным, кожны раз, кал надарался нягоды, я проста малола зерне на ручным млынку варыла каву. тады сё прыходзла да ладу.*

– ---------

* Туве Янсан. Мум Трол весь час вараць каву, нават кал на Зямлю валяцца каметы альбо мора выходзць з бераго. таму се хня прыгоды засёды канчаюцца добра.

13. Змошчык

Апошнм урокам у гэты дзень была алгебра, настанк, як абяца надоечы, зладз кантрольную. Да званка заставалася чверць гадзны. Стась ужо выкана усе заданн, цяпер засярождана разважа над дадатковай задачай павышанай складанасц, рашэнне якой гарантавала найвышэйшы бал. Ён здрыгануся, кал на яго парту прызямлся складзены чатыры разы аркуш, выдраны са сшытка. Стась веда, што гэта значыць. Падчас кантрольных яму часцяком падсовал цыдулк з патрабаваннем рашыць ураненне ц задачу. Настанк па алгебры, як люб разнастайнасць, дава свам вучням па чатыры, а часам па шэсць варыянта, здаралася, што Стась, змушаны рашаць за сх, не паспява выканаць свае ласныя заданн атрымлва знжаную адзнаку. Яго гэта добра нервавала, аднак адмовць аднакласнкам ён не мог. Уздыхнушы, Стась разгарну цыдулку прачыта наступнае: 'Сёння- Лодачная-Захар'. подпс: 'Цм.' Ён з неразуменнем уперыся цыдулку, а потым, абярнушыся, пытальна зрну на Цмку Неруша, як сядзе ззаду. Той адчайна жэстыкулява, тыцкаючы пальцам у Толка Валаткевча, як сядзе за партай перад Стасем. Толк схляся над сшыткам , сапучы, сумленна змагася з ураненням. Трэба аддаць яму належнае - вучыся ён так сабе, аднак спсва рэдка.

Усё ясна. Цыдулка прызначалася Толку.

Стась акуратна скла аркуш кну, незнарок пацэлшы Толку вуха.

Той абярнуся абурана зашыпе:

– - Стаск, задзяба кдацца!..

– - Гэта не ад мяне...
– - прашапта Стась.

Прачыташы цыдулку, Толк зрну на Неруша, злёгку кну зня над партай кулак з адтапыраным вялкм пальцам.

Стась зразуме, што ён ммавол ста сведкам нейкай таемнай змовы. Цмка з Толкам был найлепшым сябрам сядзел побач за адной партай - за выключэннем хба што кантрольных, кал настанк рассаджва вучня па адным, каб пазбегнуць махлярства. Пасябравал яны шостым класе, пасля адной лютай бойк, кал Цмка ледзьве не выляце са школы, а Толк трап у шпталь. Зрэшты, бойка была не такая жо лютая -- звычайны двубой на перапынку, але Цмка, не разлчышы слы, занадта рэзка штурхну Толка, той нядала па, бразнушыся галавой аб батарэю. Толк, белы як крэйда, асе на падлогу, прыцскаючы далонь да патылцы, з-пад ягоных пальца павольна выплывала ручанка крыв. У калдоры запанавала цшыня, а потым пачуся немы крык класнай кранцы: 'Неруш, што ты зраб?! Ты ж заб яго!'. А Цмка, неяк збянтэжана смхнушыся, прамов: 'Напэна...'

Незабаве Толка забрала 'хуткая'. У шптал яму наклал некальк шво канстатавал страсенне мозгу. Дырэктарка трыумфавала. Яна проста спала бачыла, як бы спхнуць Цмку ва прэвцк спецнтэрнат, здарэнне з Толкам было апошняй кропляй. Яна настаяла, каб Толкавы бацьк падал заяву млцыю. Яны так зрабл, махавк пача раскручвацца. Цмку адхлл ад занятка. На пазапланавую класную гадзну прыйшл млцыянт нспектарка па справах непаналетнх прачытал прафлактычную лекцыю. У школу прыбягала Антанна Антонана, Цмкава мама, падогу гутарыла з дырэктаркай за зачыненым дзвярыма выходзла з яе кабнета ся у слязах. Здавалася, гэта канец.