Sisterdark / Сястра-Цемра

– - Тая, што цябе з тварам?

Што мяне з тварам, я не ведала ведаць не жадала, але я магла явць, што вочы мяне апухлыя ад слёз, шчака, напэна, уся сняя, а вусны рассечаны.

– - Змагалася з лятучым малпам, -- пажартавала я.
– - Нчога, Цм. Упала на лесвцы. Цёмна было пад'ездзе, ведаеш.

Так адказ яго не здавол.

– - Тай, я сур'ёзна пытаюся. Што здарылася? Кал зно Захар...

Я затрэсла галавой.

– - Ды не, я яго нават не бачыла. Цмка, прада, усё добра. Я проста згубла ключы.

Я бачыла, што ён усё яшчэ сумняваецца. тады, адчушы дзны пары, я абняла яго пачала церцся шчакой аб яго плячо. Цемра сярэдзне мяне млела варкатала, нбы задаволеная котка. Яна таксама цягнулася да Цмк, побач з м ёй было добра.

– - Цм, ну прада, усё нармальна, -- сказала я.-- Мяне нхто не крыдз. жо нкол не пакрыдзць. Нкол-нкол!

***

Валодзьку Овельску больш не бачыл. Ён знк пасля таго, як невядомыя разграмл ягоную кватэру, а яго самога збл на горк яблык. Меркавана, гэта был тутэйшыя мужык, якя вырашыл чынць самасуд. было за што! Валодзькава Зоя звярнулася млцыю сё расказала. Жудасныя рэчы. Пра Наталку. Зоя сё ведала, але мачала, таму што баялася, што Валодзька заб'е х абедзьвюх. Але нават яе бязмежнай памярконасц нарэшце прыйшо канец... Валодзьку аб'явл росшук. Зоя з дачкой з'ехала на Маларыччыну да мац, а яшчэ праз год выйшла замуж за аднаго вельм добрага чалавека, шчырага вернка, як лчы, што жыццё зямное ёсць пакута кара за Першародны Грэх, а мся кожнага хрысцянна -- рабць усё, каб пакуты на Зямл стала менш, бо тольк так можна наблзцца да Валадарства Нябеснага. Пра здарэнне Валодзькавай кватэры я нкому не сказала. Нават Цмку. Але здаецца мне, што кал б Цмка пра тое даведася, ён сказа бы, што я сё зрабла правльна.

16. Дыктатура

Зма гэтым годзе выдалася гнлая ненатуральна цёплая, сам яе пачатак бы нейкм анамальным. Позна вечары, у першых чыслах снежня, на Овельск наляце шалёны вхор пракацся па мястэчку, ломячы дрэвы зрываючы шыльды, а потым неба раскалола маланка. Навальнца дожылася сяго некальк хвлн, аднак паспела нарабць шкоды. Ветрам паабрывала правады, палова горада засталася без электрычнасц, з некалькх шматпавярховка у "блоках" здзерла дах, а стогадовыя дрэвы ля набярэжнай Овельк павыдзрала з караням. Найгоршым было тое, што падчас буры павался драляны крыж, як стая каля шашы перад уездам у горад. Яго пераламла ля самай асновы выкнула на праезджую частку, пад колы машын. Местачкоцы казал, што гэта нядобры знак -- палы крыж, несвоечасовая маланка над пустым палям. Многя напрост звязвал гэта з "блюзнерствам", якое чынл Овельску год таму.

Летась па загаду гарадской адмнстрайцы бы зруйнаваны невялк каваны крыж, як стая у яры непадалёк ад сядзбы Кунцэвча. У дзевяностыя яго сталявал мясцовыя "адраджэнцы" памяць ахвяра НКУС, якх, паводле некаторых звестак, расстрэльвал падвалах сядзбы, а таксама гонар чатырох пастанца-калноца, якя был павешаны тым жа яры 1863-м. Паводле падання, на пакаранн прысутнча сам генерал-губернатар, а асуджаных веша Пархом Ляпец, тутэйшы, як потым атрыма ад генерал-губернатара надзел зямл.

Некальк местачкоца выступл тады абарону крыжа. У большасц сваёй гэта был вернк-парафяне, якя не жадал дапусцць апаганьвання святын, бо крыж бы асвечаны. Да вернка далучылся прадстанк тутэйшай нтэлгенцы -- музейшчык-экскурсавод, бблятэкарка наш настанк гсторы, Альгерд Алегавч. Пратэстоцы был настроены рашуча нават збрался зладзць пкет, але м не дал дазволу. Тады яны накравал петыцыю да спадара Хлябцова Вктар-Аляксандрыча, галавы Овельскай адмнстрацы, як, уласна кажучы, бы нцыятарам "блюзнерства". Пратэстоцы атрымал катэгарычную адмову, падмацаваную жалезабетонным аргументам. Па-першае, крыж бы усталяваны без узгаднення з уладам, то бок незаконна, па-другое, няма някх доказа, што былой сядзбе сапрады чынлся расстрэлы, па-трэцяе, вельм сумнна выглядае сам факт ушанавання памяц чатырох польскх тэрарыста, пакараных, мж ншым, за антыдзяржаную дзейнасць. Так адказ нашага гсторыка проста даб. Ён дога хадз у засмучэнн пачуцця паказва усм раздрукок з бяграфям пакараных пастанца -- маля, якя ж яны "паляк", гэта ж нашы, тутэйшыя хлопцы, студэнцтва дробная шляхта, якя ахвяравал свае жыцц за свабоду Беларус!.. Аднак гэта нчога не дало, рашэнне мэра засталося непахсным. У яр прыйшл рабочыя выкарчавал крыж за лчаныя хвлны. Некаторы час ён ляжа там у зараснках здзчэлага язмну, а потым кудысьц падзеся. Гэта гсторыя паступова забылася, але цяпер, напалоханыя дзнай снежаньскай навальнцай, людз спомнл пра тое блюзнерства стал пагаворваць, што пратэстоцы, усётк, мел рацыю, крыж у яры, усётк, не трэба было чапаць...

Пасля навальнцы прыйшла адлга, сталявалася, як жартавал тутэйшыя, "тыпова ерапейская зма". шла жо другая палова снежня, але снегу не было знаку, тэмпература трымалася плюсавая, часам сягаючы дзесяц градуса цяпла. Вада рацэ знялася, навакольныя лясы чарнел стаял мокрыя, панурыя, а над аголеным палям насся сыры цеплаваты вецер, як пах волкай глебай балотнай гнллю. Асаблва прыгнятала адсутнасць святла сонца. За цьмяным свтанкам адразу ж надыходзл шэрыя прыцемк, а потым змрок спакваля гусце налвася чарноццем, на вулцах запальвался лхтары, але волкай смузе яны свяцл размыта блякла, амаль не разганяючы цемру. Неба было зацягнута хмарам, час ад часу луп абложны дождж, местачкоцы хадзл пад парасонам клял надвор'е. Затое грыбнк был задаволеныя -- казал, што здзчэлым парку ля сядзбы васю паперл апёнк шампньёны, гэта снежн месяцы...

Гэту анамальную зму я перажывала цяжка. Засёдны змрок гнлая мокрадзь страшна раздражнял, я весь час хадзла паганым настро -- штосьц сярэдняе памж дэпрэсяй панурай зласлвасцю. Цешыла хба тольк тое, што не было маразо, не трэба было хутацца бясформенныя пухавк тостыя швэдары, якя я трываць не магла. Цемра ва мне драмала, быццам закалыханая змовым прыцемкам, я радавалася таму, што яна спць. За апошнм часам я пачала баяцца спышак уласнага гневу, бо яны зраблся па-сапраднаму разбуральным. Цемра чуйна рэагавала на мае эмоцы, кал я адчувала моцную злосць альбо страх, яна адразу ж абуджалася скдвалася, нбы ганчак, гатовая сё крушыць рваць на кавалк. У дзяцнстве я забалялася з ёю, як з гарэзлвым шчанюком, але цяпер яна змянлася, ператварышыся дзкую стыхю, з якой вельм цяжка было саладаць. Хаця, магчыма, гэта я змянлася, а безаблчная Цемра проста адлюстровала маю снасць...

Цяпер я змушана была кантраляваць сваю лютасць, рабць гэта было сё складаней. Мая прэвцкая канторка накрылася, знайсц новую падпрацоку не атрымлвалася, я засталася зусм без грошай мусла выкленчваць гатоку у мамы. Грошы яна давала, але з такм вымовам шчуванням, што раблася моташна. Яна, бач ты, жылы рве на працы, каб мяне кармць апранаць, а мне сё мала, я сё лезу лезу да яе кшэн, я прылашчыла нотбук, як яна сабе для работы купла, тапла свой мабльны тэлефон, прыйшлося купляць мне новы, а яна жо трэц сезон запар ходзць у старых ботах. Ну гэтак далей. Аднойчы я не стрымалася закрычала:

– - Аборт трэба было рабць! Тады б нхто не замна табе жыць. А што грошай не маеш, дык гэта бздура. У Адамыча свайго папрас. Гэта, у рэшце рэшт, ягоны абавязак -- даваць грошы свам утрыманкам!

Ад такой абразы мама спачатку знямела -- пэна, яе яшчэ нкол не называл "трыманкай", а потым ад душы ляпла мне поху. Упершыню жыцц. Раней яна нкол не знмала на мяне руку.

Я кнулася ванную зачынлася на гаплк. Мяне сю калацла, хацелася плакаць крычаць -- ад злосц, ад пачуцця ласнага бясслля. А потым я адчула знаёмы паве, паветры запахла азонам. Лямпачка над дзвярыма пачала трашчаць мгцець, падлога задрыжэла, палчка над ваннай падскочыла, з яе пасыпался бутэлечк з шампуням крэмам. Я зразумела -- зараз шандарахне. Цемра прачнулася, усярэдзне мяне круцся шалёны вр, я не ведала, як яго таймаваць. У панцы я агледзелася па баках, позрк мой упа на манкюрныя нажнчк з вострым канцам, якя ляжал на кра ракавны. Ледзьве сведамляючы, што я раблю, я зяла нажнцы паднесла х да сцягна.

– - Спынся. Зараз жа спынся, -- шаптала я.
– - накш зраблю балюча. Вось так.

я з слай прыцснула нажнцы да сцягна рванула, успорваючы скуру. Парэз атрымася глыбок. Я стаяла з нажнцам руцэ, сцягно смылела, па назе павольна сцякала кро, але Цемра супаколася. Супаколася. Лямпа зно свяцла рона, вбрацы пад падлогай сцшылся, вр ува мне запаволся незабаве спынся зусм. Цемра вярнулася сваё сховшча -- усярэдзне мяне, ля сонечнага спляцення -- знерухомела сонным ачмурэнн.

Ад выгляду крыв мне зраблася млосна. Я адвярнула кран пачала плёскаць сабе твар халоднай вадой, каб не самлець. Мама звонку грукала дзверы штосьц крычала.

– - Ды пачакай ты!
– - выклкнула я з прыкрасцю.
– - Зараз выйду.

Я зразумела, як можна кантраляваць Цемру. Боль. Ён нейкм чынам яе лагоджвае. Мятода, канечне, не фантан. Што мне цяпер, хадзць са сцзорыкам, як прыпылены Лёня, крэмзаць сябе кожны раз, кал адчую, што мяне "накрывае"?.. Дарэчы, наконт Лён. Я прыгадала, што ён нават у летнюю спёку цягаецца кашулях з рукавам. У школе казал, што ён "упароты", у лтаральным сэнсе, хавае пад кашуляй сляды ад н'екцый. Лухта. Няк ён не тарчок. У яго, пэна, рук зрэзаны мяса. Крэмзае сябе, як я цяпер. Таксама спрабуе кантраляваць. Каго? Дакладней -- што? Цемру? Ды глупства. Адкуль у яго Цемра. Шыза звычайная. А ён хоча гэта спынць, ды нчога яго не атрымлваецца. Звар'яцелы, адмарожаны Лёнечка. Я раптам адчула штосьц накшталт спачування.