Sisterdark / Сястра-Цемра
Шрифт:
– - Хто, Лёня? Пра каго ты?
– спытала я цха.
Ён памача, гледзячы сабе пад ног. Потым загавары:
– - Я тры гады мался да Бога, каб ён забра гэта быдла. Бацьку майго. Бог мяне не чу. А я мался. Тры гады, Тая. Кожны дзень. А Ён так не знайшо для мяне часу. Тады я звярнуся да ншага. Ён мяне пачу. Адразу. ён зраб усё, пра што я прас. Я бы тады на мосце. У дзень авары. Выйша бацьку сустракаць. Ён мяне нават не заважы, на дарогу глядзе. Я бачы, як ён памёр. Ветравое шкло знутры раптам залло крывёй. Быццам плёснул з вядра чырвонай фарбай. А жо потым машыну павяло на тую фуру. Яго хавал зачыненай труне, але я бачы ягоны твар. Вачэй не было, дзрка на горле. рук-ног паадрываныя. Яго разадрала на кавалк проста за стырном.
– - Ой, Лёня...
– - выдыхнула я.
Ён зрну на мяне, на яго твары зно з'явлася скрыленая, хваравтая смешка.
– - Ён зраб гэта для мяне. Ён, ншы. З таго часу ён засёды побач. Я яго чую. Як шэпт. Вось тут (Лёня дакрануся пальцам да скрон). Ён каза, што яму нчога не патрэбна, але я веда, што кал небудзь ён папросць. Паслугу
Больш я не спрабавала яго затрымаць. Ён мочк асядла сваю Пачварынку рвану запальванне. Гэтым разам матацыклетка не стала парццца, завялася з папаварота ранушы, сарвалася з месца. Я стаяла, праводзячы яго вачам. Цемра вырвалася з мяне паляцела следам, як драпежная птушка. Па асфальтаванай паверхн моста пабегл трэшчыны. Потым лхтары над мостам згасл, накол запанавала апраметная цемрадзь. Я не бачыла, як усё адбылося. Я тольк пачула глух дар скрыгат, нбы падчас крыгаходу, кал на поным хаду сутыкаюцца дзве льдзны. Потым усё сцшылася. У паветры пахла азонам.
Павольна, навобмацак я цягнулася па мосце, ахутаным змрокам, пад нагам храбусце раструшчаны асфальт. Дайшошы да сярэдзны, я бачыла пралом агароджы, як зера чарноццем, побач на асфальце бачныя был плямы крыв сляды шын. Схапшыся за парэнчы, я схллася над праломам зазрнула цёмную бездань. Унзе клубся шызы туман, прыглушана плёскала вада, апроч гэтага, з-пад моста не данослася ан гуку.
Навагодн фэст шо поным ходам. На старой плошчы каля сцэны сабрася цэлы натоп, прылеглыя вулачк был засталены легкавушкам - людз папрыязджал з навакольных гарадко пасёлка, каб паглядзець на 'зорак Ерабачання'. Аглушальна грымела музыка, зхацела люмнацыя, крмаш працава, нягледзячы на позн час, каля шапка з беляшам хот-догам выстрался дажэзныя чэрг, над мангалам з шашлыкам знмася нажорысты дымок. Такога Овельску яшчэ не было, прынамс, на маёй памяц. Гэта была задумка спадара Хлябцова -- зрабць свята не горш, чым у сталцы. На пасаду мэра ён заступ год таму, жо зарэкамендава сябе як энергчны кранк, не пазбалены крэатынага мыслення. Вось тольк крыжы не трэба было валць...
Хлопца я знайшла амаль адразу. Яны стаял непадалёк ад сцэны, каля шапка з бенгальскм агням. Усе трое. Толк з чарговай сваёй 'казой'. Дзевак ён мяня ледзь не кожны месяц, часам сустракаючыся з дзвюма адразу, няк не мог вызначыцца з выбарам. Яго новая сяброка была нчога - нефармалка касусе, з-пад якой выглядвала байка з партрэтам Ягора Летава. Усё дзе па плану. Стась бы адзн, як засёды. Ён, прада, расказва, што яго вельм сур'ёзныя адносны з адной 'пцерскай', яны штовечар маюць догя, душэныя размовы па скайпу Фэйсбуку, вось тольк прыехаць у госц яна пакуль што не можа. Ну добра, прымаецца. Цмка таксама бы адзн. Мяне чака. Нават не паздарокашыся, я кнулася яму на шыю, моцна абняла пачала цалаваць яго вусны - прагна, лхаманкава. Упершыню жыцц. Ён, напэна, здзвся. Дагэтуль я была страшнай недатыкай нкол не дазваляла яму сябе пацалаваць. Але цяпер у мяне было вельм пагана на душы, я шукала суцяшэння. Ён трыма мяне свах абдымках, прыцска да сабе. Заплюшчышы вочы, я лавла яго пацалунк, але лягчэй мне не раблася. 'Я забла яго. Уяляеш? Насмерць. Ты ведаеш, як гэта - забць чалавека?' -- хацелася мне сказаць. Замест гэтага я прамовла:
– - Цм, мне так холадна. Абдым мяне яшчэ!
На вулцы сапрады пахаладала. З боку Овельк раптам наляце ледзяны вецер пранёсся над плошчай, разганяючы туман, а потым з неба павал снег. Ён сыпася буйным камякам, зацярушваючы плошчу, казыта мне твар, всну на валасах шматкам ваты. Брукаванка, шапк, святочны натоп - усё накол зраблася белым. У святле лхтаро врылся буйныя сняжынк, нбы срэбныя пчолы. Неспадзяваны снегапад бы сустрэты радасным воклчам апладысментам. Усе стамлся ад гэтай гнлой змы, раптоны снег бы найлепшым падарункам у навагоднюю ноч. Людз смяялся, абтрасаючы камяк снегу з вопратк валасо. Дзец адразу ж кнулся ляпць сняжк. Канферансье на сцэне выда давол бязглузды экспромт пра Дзеда Мароза, якога па дарозе Овельск затрымал дашнк, але цяпер ён, нарэшче, даеха. Свята працягвалася. Дзесьц зусм побач, пад мостам, тася ншы, Лёня бы там, у цемры, я таксама, я сама зраблася Цемрай, а людз не ведал пра тое смяялся.
***
Яго знайшл тольк пад ранцу. Ён ляжа на беразе каля моста, нагам вадзе, увесь зацярушаны снегам. Пачварынка ляжала побач, таксама напалову вадзе, уся пабтая пакарабачаная, з вывернутым колам. Я не ведала, ц знайшл пры м ствол. Хутчэй за сё, не знайшл, накш аб гэтым разбалабонл б па см Овельску. 'Цацка', напэна, зваллася раку пайшла на дно. Што ж, так нават лепш. Казал, што мамаша яго ледзь не звар'яцела. Прыбегла расхлстаная з выццём кдалася па набярэжнай, рвучы на сабе валасы. Людз яе трымал, каб не нарабла сабе шкоды. Яе можна зразумець. Страцла спачатку старэйшага сына, потым мужа, а цяпер яшчэ Лёня. Кал яго клал на наслк, медыкам давялося лтаральна аддзраць яго ад зямл, бо цела было пакрыта коркаю лёду, валасы вопратка прымерзл да глебы. Кал ён раптам апрытомне у машыне 'хуткай дапамог', маладзенькая медсястра ледзь не самлела. Па сх параметрах ён не павнен бы жыць. Нводзн чалавек не выжы бы пасля такога. А кал
б выжы, назасёды застася б у раслнным стане. А Лёня не тольк вярнуся да жыцця, але ачуня на здзленне хутка. Як нчога някага. Людз казал, што яму проста пашанцавала. Але я ведала, што рэч у ншым. Дакладней, ншых. Прыхадн з ншасвету, якя весь час был побач з Лёнем, не дазволл яму памерц. Яны чакал вельм дога, стоячы каля Брамы, цяпер хн час надышо, яны жо не адступцца, бо х маюцца свае планы для гэтага свету._______________
* Сатансты, канечне, тут н пры чым. Ва сх гарадах мястэчках Беларус святочныя крмашы выглядаюць пыкладна гэтак жа. Атарка нчога не мае супраць, лчачы гэта адмысловым нацыянальным каларытам накшталт кельцкага Самайн ц таго ж вуду.
**Анастася Вннкава
Частка
19. Экзарцызм у Овельску. Альжбета
У Овельскай Прэабражэнскай царкве было не прапхнуцца, народу сабралася, як на Раство ц Вялкдзень, хаця Раство жо адсвяткавал, а да Вялкдня было яшчэ далёка. Пад барочным скляпенням старажытнай царквы курыся фмям, гронк свечак у падсвечнках палал яскрава горача, нбы вогншчы, кдаючы ружаватыя водблск на пацьмянелыя фрэск абразы пазалочаных акладах, з якх глядзел суровыя взантыйскя аблччы анёла святых.
Людз засяроджана мачал, скравашы позрк на каларытнага бацюшку, як стая пад канастасам манатонна, нараспе прамаля словы малтвы, гледзячы тостую кнгу раскошным цснёным пераплёце, што ляжала перад м на нахленай падстацы накшталт пюптра. У руцэ бацюшка трыма вялк крыж, нкруставаны золатам каштоным камяням, якм ён раз-пораз узмахва, як дырыжор палачкай. Камян на крыжы ззял зхацел занадта ярка, навяваючы нехарошыя думк пра стразы Свароск, складк на бацюшкавай рызе ляжал занадта рона, важкае распяцце на ягонай шы выглядала занадта гламурным, наогул усё м было неяк 'занадта', дый сам ён больш нагадва не святара, а скамароха, як пераапрануся святара, каб пацешыць публку. Святар бы нетутэйшы. У Овельск ён прыбы ажно з-пад Смаленска сяго на дзень, па асабстым запрашэнн спадара мэра, каб адслужыць адмысловы малебен з 'адчыткаю'*. Бацюшка-экзарцыст бы давол маладым чалавекам, хударлявым жвавым, з рэдзенькай бялявай бародкай, бляклым вочкам, якя хтравата паглядал з-пад шкельца модных акуляра без аправы, догм носам з той пароды насо, якя Франсуа Рабле парана калсьц з 'ручкай ад брытвы'**. Апроч таго, бацюшка злёгку картав, што, зрэшты, не замнала ягонаму голасу гучаць паважна ладна.
Народ чака. Бацюшка перагарну старонку кнг перайшо да кульмнацыйнай частк малтвы, якая яляла сабой зварот непасрэдна да нячысцка з патрабаваннем 'выйсц прэч'. Спачатку нчога не адбывалася. Потым увагу прысутных прыцягнул скрушныя здых, якя данослся з правага крыла царквы. Барадаты мужык у кажусе, як сядзе на слончыку кал сцяны, абхапшы галаву рукам, неяк дзна разгойдвася несупынна здыха енчы, быццам штосьц грызла яго сярэдзне. Цяпер усе вочы был скраваны тольк на яго. Нячысцк не прымус сябе чакаць. Кал бацюшка, узняшы над галавою крыж, прамов: 'Убягай, асталяй!', мужык раптам падхапся з услончыка завышы вантробным голасам:'Рэчыва!' павался на падлогу пача бцца канвульсях. Да яго кнулся два маладзейшыя мужчыны - пэна, сваяк, - падхапшы яго пад рук, паспрабавал пасадзць зваротна на слончык. Той адштурхну х з нечаканай слай, сташы на карачк, прыняся бцца лбом аб край услончыка, выкрыкваючы: 'Рэчыва! Рэчыва!'. Гэта быццам паслужыла знакам для ншых. Немаладая жанчына, якая стаяла каля канастаса, раптам закацла вочы пачала нема вшчаць, сцягваючы з сябе хустку. Мажная баба левым крыле храма непрыстойна рагатала мацярылася, як яфрэйтар. Яшчэ на двух напал курчы - небарак качался па падлозе, зыходзячы пенай выдаючы дзныя гук, ц то кашаль, ц то здушаны, сутаргавы смех.
Экзарцыст абвё позркам прысутных смхнуся, пэна задаволены вынкам. Закрышы кнгу, ён зраб знак хлопчыку-служку, як жо спяшася да амвона з краплам чашай у руках. Абрад прайшо паспяхова, можна было прыступаць да заключнай частк.
Ля ваходу храм, у той частцы царквы, якая завецца прытворам, стаял двое. Мужчына жанчына. Трымался яны адасоблена, зразумела было, што яны тут проста назральнк. Абодва яны был жо немаладыя. Мыжчына ме гадо пяцьдзясят, але для свайго зросту ён выгляда надзвычай молада, як могуць выглядаць прафесйныя акторы ц палтык. Апрануты ён бы у някдкае змовае палто футравую шапку, але ва см ягоным воблку адчувася бездакорны густ той нялоны лоск, як, нбы лёгк водар дарагога парфуму, атачае людзей заможных ладных, як ведаюць сабе цану. Яго гладкае, выгаленае аблчча было давол невыразным - рысы занадта правльныя, без адметнасцей. Гэта бы адзн з тых твара, якя гледзеш у натопе адразу ж забудзешся, але той жа час кожнага, хто бы бачы гэтае аблчча, напаткала б пачуццё 'дэжа-вю', яно здалося бы смутна знаёмым, нбы ягоны ладальнк увесь час мльга на тэлеэкране сюжэтах палтычных навн, але засёды на заднм плане, у другасных ролях. Жанчына побач з м выглядала каларытна. Невысокага росту, але станстая, з ганарлвай паставай высока знятай галавой. Апранута яна была старасвецк кажушок догую клятчастую спаднцу з воны, а валасы яе был схаваны пад яркай хусткай з махрам, завязанай не па-правасланаму, а на манер каптурыка, як калсьц насл паляшучк. Скура яе была вельм гладкая, з лёгкм румянцам, яе можна было б палчыць маладухай, кал б не жорсткя, глыбокя зморшчыны каля вусна памж бровам, якя выдавал яе зрост. Яна была не маладзейшая за мужчыну, як стая побач, а магчыма, нават на некальк гадо старэйшая за яго.